gör

Bitlis, gezilip görülecek sayısız kültürel ve doğal zenginliğe sahip tarihî bir şehirdir. 2000 yılından beri UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde yer alan Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları, Ahlat Harabe Şehir, Büyük İskender’in yadigârı Bitlis Kalesi’ne ilaveten pek çok kümbet, cami, kale, kervansaray, medrese, müzesiyle Bitlis turizme her mevsim elverişlidir.

Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı

210 dönümlük bir alana sahip olup bünyesinde 9 bin civarında mezar barındırmaktadır. Kapladığı alan itibariyle sadece Anadolu’nun değil tüm İslam dünyasının en büyük tarihî mezarlığıdır. 11 ila 16. yüzyıllar arasına tarihlenen Mezarlık’ta; çatma lahitli, şahideli, şahidesiz prizmatik sandukalı ve akıt (oda mezar) olmak üzere dört mezar tipine rastlanmaktadır.

Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı’ndaki şahideler, Orta Asya şamanist gelenekten gelen dikili taşların (balbal) İslami etkiyle değişime uğramış örnekleri olarak karşımıza çıkar. Orta Asya kültüründe görülen çift başlı ejder motifi, değişik sıra ve örgülerde mukarnas süslemelere yer verilen mezar taşlarında, Kuran’dan ayetler, geometrik motifler ve bitkisel süslemeler bulunmaktadır.  

Mezarlık’taki taşlar; sayı bakımından çokluklarının yanı sıra form zenginlikleri, estetik değerleri ve sağlamlıklarıyla sadece Türk sanat tarihi değil dünya sanat tarihi açısından da müstesna bir yere sahiptir.                                

Ahlat Ören Yeri

Neolitik çağlara uzanan tarihiyle eski Ahlat bölgenin ilk yerleşim yerlerinden biri. Açık hava müzesi niteliğindeki alanda çeşitli dönemlerde kullanılan çok sayıda mağara evin yanı sıra Tunç Çağı, Demir Çağı, Urartu, Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Türk Beylikleri dönemlerinin izlerini görmek mümkündür.

Kümbetler

Bitlis ve Ahlat’ta büyük çoğunluğu Selçuklular ve İlhanlılar döneminden kalma, süslemeleri ve mimari yapılarıyla dikkat çeken çok sayıda kümbet bulunmaktadır. Selçuklu anıt mezarlarının en güzel örneklerini teşkil ederler. Kümbetler, çadırın mimariye uyarlanmış hali olarak karşımıza çıkmaktadır. Anıt mezar olarak nitelendirilen kümbetler, genel olarak iki katlı olup, alt kat mezar odası, üst kat ise mescit olarak düzenlenmiştir.

Genellikle Bey ve Bey soyundan gelenler ve aileleri için yapılan bu anıt mezarlar, Türklerin İslamiyet öncesi oda mezar (kurgan) geleneğinin İslami etkiyle değişime uğramış örnekleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bunlardan mutlaka görülmesi gerekenler arasında Çifte Kümbet, Usta Şagirt Kümbeti, Emir Bayındır Kümbeti, Hasan Padişah Kümbeti sayılabilir.

Bitlis Kalesi

MÖ 330 tarihinde Büyük İskender’in komutanlarından Badlis tarafından inşa ettirilen Ana Kale’nin çevresi 2800 m, yüksekliği 56 m, sur kalınlığı ise 7 metredir. Eski kayıtlara göre bir sarayın yanı sıra han, cami, çarşı, bedesten ve evlerin bulunduğu alandan günümüze ulaşan tek yapı Ana Kale’dir.

Ahlat Müzesi

1971 yılında faaliyete giren Müze, yakın çevresinde tek olması nedeniyle bölge müzesi niteliğinde hizmet vermektedir. Müze’de tarih öncesi dönemlerin yanında Urartu, Roma, Doğu Roma, Selçuklu, Osmanlı ve Türk Beylikleri dönemlerine ait eserler sergilenmektedir.

Bitlis Etnografya Müzesi

Bitlis merkezde yer alan Müze’de yöre halkının yaşam tarzını, dönemin sosyal, dinî, teknik ve ilmi özellikleri ile kültürünü temsil eden eserler sergilenmektedir.

Ahlat Sahil Kalesi

Çaldıran Savaşı’ndan sonra 1514’te Yavuz Sultan Selim tarafından yaptırılmış, 1552-1553 tarihlerinde Şah Tahmasb tarafından yıktırılmış, 1556 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın talimatıyla Mimar Sinan ve Koca Zal Paşa tarafından onarılmış ve genişletilmiştir. Göl kenarında bulunan kalenin içerisinde iki tarihî cami ve evlerin olduğu çok sayıda kalıntı da bulunmaktadır.

Bitlis Tarihî Şehir Merkezi

Bitlis kent merkezi, tarihî yapıların yoğun olduğu bir vadi içerisinde bulunur, mimari dokusu ve mistik atmosferiyle bir cazibe merkezidir. Çok sayıda tarihî yapının bulunduğu Bitlis bir açık hava müzesi görünümündedir.                                                                                         

El Aman Kervansarayı 

Bitlis-Tatvan yolu üzerinde, tarihî İpek Yolu güzergâhında bulunan Kervansaray, 16 yy’a ait bir Osmanlı eseridir ve Anadolu’nun en büyük kervansaraylarındandır. Van Beylerbeyi Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kervan Yolu, Hac Yolu ve İpek Yolları güzergâhlarının kesişme noktalarında yer almaktadır. Kervanların güvenliklerini ve ihtiyaçlarını sağlamak açısından önemli bir yere sahiptir.

Bitlis Evleri

Genellikle yüksek bir duvarın sokaktan ayırdığı, dışa kapalı fakat o ölçüde içe doğru özgür ve özgün bir mimari anlayışı yansıtan Bitlis evleri; düzgün kesme taştan, üzeri düz toprak damlı olarak inşa edilir. Dıştan donuk bir mimari özelliği gösteren yapıların taç kapılı girişleri, sanki gerçek gizemin evlerin içinde olduğunu gösterir.

Ulu Cami

Şehrin merkezinde bulunan Cami’nin kesin olarak ne zaman yapıldığı belli olmamakla birlikte üzerinde Selçuklular döneminde 1150 yılında yenilendiğine dair kitabe yer almaktadır.           

Adilcevaz Kef Kalesi

Adilcevaz İlçesinin 3 km kuzeyindeki hâkim bir tepe üzerinde bulunmaktadır. Urartu Kralı Argişti’nin oğlu Rusa tarafından (MÖ 685-645) inşa edilmiştir. 1964-65 yıllarında yapılan arkeolojik kazılar sonucunda Kale’nin en önemli yapısı olan saray kalıntısı bilim dünyasına kazandırılmıştır. Buradan çıkan eseler Adilcevaz merkezdeki koruma evinde sergilenmektedir. 

Zal Paşa Cami

Ahlat-Adilcevaz Yolu üzerinde Van Gölü kıyısında bulunan Cami, Kanuni Sultan Süleyman’ın vezirlerinden Zal Paşa’nın ismini taşımaktadır. Ahlat taşından inşa edilen tarihî Cami 12 kubbeye sahiptir.                                                                                                                      

Adilcevaz Sahil Kalesi

Van Gölü kıyısında bulunmaktadır. 16. yy’da yaptırılmıştır. Günümüzde sadece kalıntıları mevcut olan Kale’nin içerisinde Davullu adı verilen bir mağara bulunmaktadır. Mağara’nın üzerinde at nallarına benzetilen izler vardır. Rivayete göre Hz. Ali konaklamak amacıyla atı Düldül ile bu mağaraya çıkmış, izler de o zamandan kalmıştır. 

İhlasiye Medresesi

Şehir merkezinde bulunan Medrese kitabesine göre 1589 tarihinde V. Şerefhan tarafından inşa ettirilmiştir. Klasik Selçuklu mimari estetiğinin tüm özelliklerini taşıyan Medrese, duvarlarındaki zengin motif ve süslemelerle dikkati çekmektedir.                                                                                                                        

Mutki Beyaz Kilise

Mutki ilçesi İkizler köyündeki bir yamaçta yer almaktadır. 900’lü yıllarda inşa edildiği tahmin edilen yapı rahiplerin yetiştirildiği manastır olarak kullanılmıştır. Günümüzde sadece kalıntıları mevcuttur.

Nemrut Kayak Merkezi

Bitlis ili, kış mevsiminin uzun sürmesi nedeniyle kış turizmi açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Van Gölü’ne karşı kayak yapabilme zevkinin yaşandığı Nemrut Kayak Merkezi, Türkiye’nin en uzun pistlerine sahip merkezlerinden biridir.

Bitlis Valiliğince burada yaptırılan telesiyej tesisi; lift uzunluğu 2550 m, saatte 1000 kişi taşıma kapasiteli olup gelişen sosyal altyapısı ile birlikte kayak keyfinin doyasıya yaşanmasına imkân sunmaktadır. Bir tarafında eşsiz doğa harikası Nemrut Krater Gölü diğer tarafında Van Gölü’nün uçsuz bucaksız görüntüsüyle Bitlis Nemrut Kayak Merkezi ziyaretçilerini beklemektedir.

Van Gölü ve Kablolu Su Kayağı

Suyu sodalı olan Van Gölü’nün bilhassa Bitlis kıyılarında uzun plajlar mevcuttur. Deniz-kum-güneş tatilinin yanı sıra çeşitli su sporlarının da yapılabildiği Van Gölü’nde özellikle Tatvan, Ahlat ve Adilcevaz bu alanda Bitlis’in öne çıkan ilçeleridir.

Van Gölü Bitlis Sahilleri

Bitlis, Van Gölü’ne kıyısı olan iki ilden biridir. Suları sodalı olan Van Gölü’nün rakımı 1650 m, ortalama derinliğiyse 170 metredir. Van Gölü üzerinde Tatvan-Van feribot seferleri de düzenlenmektedir.

Eşsiz doğal sahilleriyle Tatvan, Ahlat ve Adilcevaz Bitlis’in Van Gölü kıyısındaki ilçeleridir. Göl’ün 430 km’ye varan sahillerinin büyük bölümü doğal plaj niteliğindedir.